Chris van der Linden en Jan Tytgat over Renaud Hardy

De misdaden van Renaud Hardy – twee moorden en twee moordpogingen – zijn toe te schrijven aan de medicijnen die hij vanaf 2010 nam om de ziekte van Parkinson onder controle te houden. Dat zei neuroloog Chris van der Linden van het AZ Sint-Lucas in Gent dinsdag voor het hof van assisen. Hij is een autoriteit op het gebied van hersen- en zenuwziekten en was onder meer te zien in de reeks ‘Topdokters’ op Vier. Hij werd als getuige opgeroepen (en betaald) door de verdediging van Hardy. Dat kan bedenkelijk lijken, maar hij werd na afloop niet echt tegengesproken door de experts die door het gerecht waren aangesteld.

‘Deze patiënt vertoonde al in 2000 de eerste symptomen van parkinson, maar werd niet als dusdanig gediagnosticeerd’, zei Van der Linden op basis van een video-opname die toont hoe Hardy urenlang dwangmatig op een tafel tikte. ‘Eerst werd de pijn in zijn rechterarm toegeschreven aan psychische spanningen en een alcohol- en cocaïneverslaving, daarna werd hij behandeld voor een depressie. Toen hij ook motorische problemen kreeg, werd zelfs gewag gemaakt van aanstellerij.’

In 2006 kreeg Hardy te horen dat hij aan parkinson leed en pas vier jaar later ging hij akkoord om zich met medicatie te laten behandelen. Als neveneffect van de geneesmiddelen ontwikkelde Hardy een impulscontrolestoornis (IPC).

Een woning als een stort

‘Die stoornis doet zich voor bij ongeveer 10 procent van de patiënten. Meestal bij mannen beneden de 50 met een voorbestemde persoonlijkheid en een historiek van depressie, verslaving en psychische aandoeningen in de familie’, zei de neuroloog. ‘IPC kan zich divers uiten: een koopverslaving, pathologisch liegen of obsessief verzamelen, verhoogde agressie, opdringerig gedrag naar vrouwen toe, het verwaarlozen van zichzelf of nutteloze repetitieve gedragingen, gerelateerd aan specifieke hobby’s.’ Zoals bij Hardy: zijn woning leek een stort, de laatste jaren legde hij een verzameling fototoestellen aan en was hij urenlang in de weer met telegeleide autootjes en bootjes.

Van der Linden verwees ook naar Hardy’s relaties: ‘Tot 2010 heeft hij zeven vrouwen gekend, van 2010 tot 2015 waren het er vijfentwintig. Voor zijn medicatie had hij normale seks, na 2010 was hij seksverslaafd met een voorkeur voor sm en wurgseks. Voor 2010 was er slechts één proces-verbaal tegen hem, daarna twintig.’

Advocaat Jef Vermassen, die actrice Veerle Eyckermans bijstaat, counterde: ‘Ik heb zeven fototoestellen. Moet ik mij nu zorgen maken?’ Van der Linden: ‘Ik neem aan dat u geen parkinson heeft en dat u die camera’s door de jaren heen verzameld heeft. Hardy deed dat op zeer korte tijd.’

Opnieuw Vermassen: ‘Ik ken ook mensen die urenlang zitten te vissen. Lijden die ook aan dat syndroom?’ Van der Linden: ‘Die willen een vis aan de haak slaan, dat is geen nutteloze hobby.’

Vermassen, derde poging: ‘In Amerika zijn er tientallen seriedoders. Die hebben dezelfde kenmerken, maar geen parkinson.’ Van der Linden: ‘Het gaat hier niet over parkinson, want voor alle duidelijkheid: die ziekte leidt niet tot agressie. Het is enkel bij de tien procent patiënten die IPC ontwikkelen dat het risico op geweld zeer groot is. U weet wellicht ook dat de gemiddelde leeftijd van seriedoders 27 jaar is. Terwijl Renaud Hardy 48 was toen hij zijn eerste moord beging.’

‘Ik vind dat hij in de psychiatrie thuishoort. Ik had ooit een patiënt die door IPC pedofiel werd. Die is niet veroordeeld, maar behandeld’, zei Van der Linden.

Volgens neuroloog Van der Linden was Hardy ‘niet meer in staat om zijn daden te beheersen’. Toxicoloog Jan Tytgat (KU Leuven) gaat niet akkoord: volgens hem voelen patiënten die lijden aan een impulscontrolestoornis inderdaad een sterke drang – géén dwang – om geweld te gebruiken, maar hun vrije wil is niet uitgeschakeld. ‘Iedereen voelt weleens lust of drang. Bijvoorbeeld om een gokje te wagen. Maar of je daaraan toegeeft, beslis je zelf.’

 

(Uit De Standaard 28 februari 2018)